- حالات چهره و قيافه ظاهري :

سيسرون ، سخنور رومي ، گفته :«چهره ، تصوير روح است»؛ يعني احساسات و هيجانات انسان ، غالباً در چهره ي وي منعکس است .1

چهره هم شامل اجزاي متفاوتي است که به هر يک بطور جداگانه خواهيم پرداخت:

الف) موي سر:

موي سر ، يکي از عناصر اصلي در شکل ظاهري هر فرد است . زيبايي رو و صورت آدمي ، در کنار موي سر جلوه مي کند که اين تقارن و ملازمت صورت زيبا با موي سر ، نزد بانوان ، خود بيشتر مي نماياند. اگر فرد زيبايي را در نظر بگيريد که تمام اجزاي صورت او يعني چشم ، ابرو ، لب ها ، بيني و... متناسب و زيبا باشند امٌا موي سر نداشته باشد ، خواهيد ديد که نه تنها آن زيبايي جلوه نمي کند ، بلکه ممکن است آن فرد زشت هم به نظر برسد.

در همين باره حديثي از نبي اکرم نقل شده که اهميت موي سر را در زيبايي نشان مي دهد:

ورد في الحديث انٌ رسول الله (صلي الله عليه وآله) نهي المرأة الٌتي وصلت الي حدٌ البلوغ ان تتشبٌه بالرٌجال في قصٌ شعرهامن الخلف،اومن الوسط اومن الامام 2

پيامبر اکرم (صلي الله عليه وآله) :نهي فرمود از آنکه زني (دختري)به حدٌ بلوغ رسيده باشد و مانند مردان موي خود را از پشت سر ، يا از ميان ، يا از جلوي سر کوتاه نمايد.

امام صادق (عليه السلام) نيز فرمود: لشعر الحسن من کشوة الله فأکرموه 3

موي زيبا ، از پوشش هاي خدا است ، پس آن را گرامي بداريد.

در مورد نگهداري از مو نيز رواياتي آمده است ، از جمله پيامبر اکرم فرمود: من اتٌخذ شعراً فليحسن ولايته اوليجزه 4

هر کس موي سرش را بلند مي گذارد ، خوب نگهداري کند ، يا آنکه کوتاهش نمايد.

امام صادق (عليه السلام) نيز فرموده است : استأصل شعرک يقلٌ دونه ودوابه و وسخه و تغلظ رقبتک و بحلو بصرک 5

موي سر را کوتاه کن ، چرا که [با کوتاه شدن مو] آلودگي ها و انگل هاي آن کم ، گردنت استوار و نور ديده ات افزون مي شود.

درباره ي شانه زدن و روغن ماليدن به مو ، در فصل قبل احاديثي آورده شد، اما براي تکميل بحث به دوحديث ديگر اشاره مي کنيم.

امام صادق (عليه السلام) در تفسير کلمه ي «زينت»ذيل آيه«خذوازينتکم عندکل مسجد» فرموده است: المشط ،فانٌ المشط يجلب الرزق و يحسن الشعروينجزٌ الحاجة ويقطع البلغم 6

[منظور از زينت] شانه است ، زيرا (شانه زدن) باعث جلب روزي است، و مو را زيبا مي کند ، حاجت را برآورده مي سازد و بلغم را از بين مي برد.

درباره روغن زدن مو نيز امام صادق (عليه السلام) ، مي فرمايد : اذا اخذت الدٌهن علي راحتک فقل:اللهم اني اشألک الزٌين والزينه 7

موقع روغن زدن موي سر بگو:خدايا از تو درخواست زيبايي و زينت دارم.

ب) موي سر: اين قسمت مخصوص آقايان محترم است:

اسلام ، به نگه داشتن ريش و شانه زدن آن توصيه هاي فراواني دارد. درباره ي پيامبر گرامي اسلام نقل شده : و کان صلي عليه و آله سرٌح تحت لحيته اربعين مرٌة ومن فوقها سبع مرٌات و يقول:انٌه يزيد في الذٌهن و يقطع البلغم.8

پيامبر اکرم، ريش خود را چهل بار از زير چانه و هفت بار از بالاي آن شانه مي زد و مي فرمود: اين کار ذهن را زياد و بلغم را قطع مي کند.

در روايتي ديگر از ايشان آمده است :

لا يطوٌلنٌ احدکم شاربه قان الشيطان يتخذه مخبأ يستتربه 9

هيچ کس موي بالاي لب خود را بلند نگذارد ، چون شيطان آنرا پناهگاه خود قرار مي دهد

کنايه از اينکه جايگاه آلودگي ها و ميکروبهاي مضرّ خواهد شد.

ج) پوست صورت :

از ديگر عناصر مهم در شکل ظاهري افراد ، بخصوص در بانوان ، داشتن پوستي سالم ، روشن و لطيف است . از دير باز ، استفاده ازمواد گياهي و روغن هاي مفيد براي حفظ زيبايي و سلامت پوست امري رايج بوده است که آموزه هاي پيشوايان معصوم نيز نشان دهنده ي اهميت آن براي کليه ي افراد جامعه (چه زنان و چه مردان) است .

اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرموده است : الدهن يلين البشره و يزيد في الدماغ و يذهب الفشف و يسفراللون10

روغن زدن ، پوست را نرم و نيروي عقل را زياد مي کند و آلودگي پوست را بر طرف مي سازد و به آن ، روشني مي بخشد.

همچنين امام باقر (عليه السلام) مي فرمايد :دهن اليل يجري في العروق و يروي البشرة و يبيض الوجه 11

روغن زدن (پوست) به هنگام شب ، باعث رسيدن آن به رگ ها شده پوست را سيراب و صورت را سفيد مي کند.

د) پاکيزگي دهان

بي شک داشتن دندانهاي تميز و سفيد ف خواسته ي هر فرد آراسته است ؛ زيرا به جزء تأثير به سزا در سلامت جسمي افراد ، در زيبايي ظاهري آنها نيز مؤثر است . از آن گذشته ، بوي مطبوع دهان هنگام صحبت با ديگران ، الزاماً وابستگي مستقيم به رعايت بهداشت دندان ها و رسيدگي به آنها و در نتيجه سالم بودن آنها دارد. در همين زمينه امام صادق (عليه السلام) فرموده است: لکل شيء طهور، وطهورالغم المسّواک 12

هر چيزي را پاک کننده اي است و پاک کننده دهان مسواک زدن است.

به احتمال زياد ، بشر شستن و يا تميز کردن دندان را براي رسيدن به زيبايي آغاز کرده است ؛ زيرا به قول يکي از صاحب نظران ، کشش به سوي زيبايي در سرشت بشر ، نيرومندتر از کشش به سمت بهداشت است . به هر حال ، رعايت بهداشت دندان نيز همچون ميل به زيبايي ، به ظهور پيامبران و تأکيد آنان به صورت سنّت در آمده که روايت بسياري مؤيد اين مدّعاست.13

امام صادق (عليه السلام) فرموده است : المسواک من سنن المرسلين 14

مسواک زدن از سنت هاي پيامبران است.

پيامبر گرامي اسلام نيز در سفارش به مسواک زدن فرموده است : مازال جبرئيل يوصفي بالمسواک ، حتي ظنت انه سيجعله فريضة 15

آنچنان جبرئيل مرا به مسواک زدن سفارش کرد که گمان بردم ان را واجب خواهد نمود.

در حديثي ديگر از ايشان آمده است : لا ان اشقّ علي امتي لامرتهم بالمسواک مع کل صلاة 16

اگر نمي ترسيدم که امتم به زحمت و مشقت بيفتد ، به آنها دستور مي دادم براي هر نماز ، مسواک بزنند.

در آثار و فوايد جسمي مسواک زدن و همچنين ثواب آن و افزايش ثواب بسياري از عبادت ها (چنانجه با مسواک زدن همراه شوند) ، احاديث زيادي وارد شده که به يک نمونه اشاره مي کنيم :

امام صادق (عليه السلام) مي فرمايد : في المسواک اثفتا عشرة خصلة هومن السنة ومطهرة للفم ومجلاة للبصر ، ويرضي الرحمان ، يبيض الامنان ويذهب بالحفر ويشد اللثه ويشهي الطعام ، ويذهب بالبلغم ، و يزيد في الحفظ ويضاعف به الحسنات وتفرح به الملائکه 17

در مسواک زدن دوازده ويژگي است ، از سنت [پيامبر اکرم] است ، موجب پاکي دهان است ، نور ديده را جلوه گر مي نمايد ، لثه را محکم مي سازد ، اشتهاي به غذا را زياد مي کند ، بلغم را از بين مي برد ، حافظه را افزايش مي دهد ، ثواب ها را چند برابر مي کند ، و ملائکه را شاد مي گرداند

ح) رسيدگي به ناخن ها

ديگر از نعمت هاي خدايي و نمودهاي زيبايي انسان که در نگاه اول به نظر نمي آيد ، وجود ناخن در دست و پاي آدمي است ؛ اما هنگامي اين نعمت اهميت خود را بيشتر نمايان مي سازد که خداي ناخواسته ، بر اثر بيماري يا حادثه اي يکي از ناخن ها ي خود را از دست بدهيد ، خواهيد ديد که شکل ظاهري دست و پا ، نمايي نا زيباخواهند گرفت .18

درباره توجه به اين جزء از بدن و تميز نگاه داشتن آن ، امام باقر(عليه السلام) مي فرمايد : انما قصت الاظفار ، لانها مقيل الشيطان ، وفيه يکون النسيان 19

به اين دليل ناخن ها را کوتاه مي کنيد ، چون محل استقرار شيطان است و از[آلودگي] آن ، فراموشي بوجود مي آيد.

همچنين اميرالمؤمنين عليه السلام) مي فرمايد: تقليم الاظفار، يمنع الداء الاعظم ويدرّالرزق20

کوتاه نمودن ناخن ها از بيماري عظيم جلوگيري مي کند و باعث سرازير شدن روزي مي گردد

در برخي روايات ، حتي به حنبه ي ظاهري و زيبايي ناخن براي زنان نيز توجه شده است . درباره امام صادق (عليه السلام) نقل شده است که : قال للرجال :«قصوا ظافيرکم»: وللنساء: «اترکن فانه ازين لکن»

به مردان فرمود : ناخن هاي خود را کوتاه کنيد و به زنان فرمود: ناخن هاي خود را بلند نگه داريد که براي شما زيباتر است 21

پي نوشتها:

1- مسعود ، آذربايجاني- جذابيت و روابط اجتماعي- مجله حدبث زندگي ، ش 1- ص7

2- علامه حلي- تذکرة الفقهاء- ج1 ص390- مجله حدبث زندگي ، ش 1- ص16

3- شيخ صدوق- من لايحفره الفقيه- نشر اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم- ج1- ص 129

4- شيخ يعقوب کليني- الکافي- ج6 –ص485

5- همان- ص484

6- شيخ صدوق- الفصال- انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم- چاپ دوم- ص268

7- محمدبن يعقوب کليني- الکافي ج6 –ص520

8- حسن بن فضل طبرسي- مکارم الاخلاق – انتشارات شريف رضوي قم- چاپ چهارم – ج1 –ص802

9- الکافي ج6 –ص487

10- همان ، ص519

11- همان- از نحوه ي بيان امام (ع) ، همچنين برداشت مي شود که روغن زدن به هنگام شب باعث جذب بهتر آن مي شود.

12- شيخ صدوق- من لايحضره الفقيه- ج1 –ص 53

13- مرتضي وفايي – دين و خود آرايي – حديث زندگي – شماره 1 –ص17

14- يعقوب کليني- الکافي ج6 –ص495

15- شيخ صدوق – امالي – انتشارات کتابخانه اسلاميه ، چاپ چهارم –ص257

16- يعقوب کليني- الکافي ج3 –ص22

17- شيخ صدوق- الفصال- ص481

18- مرتضي وفايي – دين و خود آرايي –حديث زندگي ، ش1 ص 17

19- حسن بن فضل طبرسي – مکارم الاخلاق – ج 1 –ص154

20- يعقوب کليني –الکافي ج 6 ، ص 490

21- محمد باقر مجلسي – بحارالانوار – ج 73 ، ص 123

منبع: راسخون

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: